وبلاگ

گیربکس چیست و انواع گیربکس اتوماتیک را بشناسید

گیربکس قطعه ای است که نیروی تولید شده توسط موتور را به چرخ های ماشین انتقال می دهد و از این طریق باعث حرکت آن می گردد. این قطعه، رابط بین موتور و چرخ های ماشین می باشد.
در لغت نامه زبان فارسی به معنای جعبه دنده می باشد. در فرهنگ معین به جعبه ای گفته می شود که دنده ها در آن قرار دارند و قدرت حرکت موتور به این جعبه منتقل می شود. سپس به کمک این دنده، به قسمت های دیگر انتقال می یابد. در این مطلب می‌خواهیم در مورد گیربکس اتوماتیک و دیگر انواع گیربکس برای شما توضیح دهیم.
تاریخچه گیربکس

مطالعه منابع مختلف نشان می دهد که مردم یونان باستان اولین افرادی بودند که اجسامی شبیه به چرخ دنده های امروزی ساختند. آنها این چرخ دنده ها را از چوب ساخته و با چربی حیوانی روغن کاری می نمودند. با استفاده از این ابزار، اجسام سنگین مانند مصالح را جابه جا می کردند. در برخی موارد هم ، این دستگاه را برای انتقال آب از سطحی به سطح دیگر به کار می بردند.
در قرن 18 میلادی و همزمان با انقلاب صنعتی در انگلستان، گیربکس های امروزی ساخته شدند. در آن زمان در صنعت نساجی مورد استفاده قرار می گرفتند.
امروزه پیشرفت های زیادی در زمینه چرخ دنده ها صورت گرفته است. اما در آینده شاهد پیدایش نسل جدیدی از گیربکس ها با قابلیت های بیشتر و ابعاد مناسب تری خواهیم بود.
گیربکس اتوماتیک چیست؟
وظایف گیربکس :

– تنظیم ، کنترل و انتقال قدرت از یک منبع چرخان به بخشی دیگر : گیربکس باعث انتقال قدرت از موتور به قسمت های دیگر می شود. به عبارتی به راننده کمک می کند تا بتواند خودرو را با سرعت های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند.
– پیشگیری از سرعت های ناخواسته : در جاده ها و سطوح شیبدار به راننده کمک می کند تا اختیار سرعت اتومبیل را در دست داشته باشد.
– تنظیم جهت حرکت خودرو : گیربکس، شرایطی را فراهم می کند تا خودرو به جلو یا عقب حرکت کند. همچنین به خودرو قدرت حرکت معکوس می دهد.
– امکان درجا کار کردن موتور : در برخی مواقع که نیاز به حرکت نیست، اما باید موتور فعال باشد، مانع انتقال نیروی موتور به چرخ ها می شود.
ساختمان کلی گیربکس :

در ساختمان یک گیربکس، تعدادی چرخ دنده وجود دارد که بر روی هم سوار شده اند. هر چرخ دنده نشان دهنده یک دنده بر روی دسته دنده خودرو می باشد. همه افرادی که رانندگی می کنند، به دفعات زیادی با دسته دنده سر و کار دارند. این دسته، رابط بین راننده و گیربکس می باشد. هر بار که راننده، دنده را تغییر می دهده از تعمیرگیربکس را فرمان می دهد که از چه چرخ دنده ای برای انتقال قدرت استفاده کند. ساختمان کلی در گیربکس های اتومات هم به این شکل می باشد.

.گیربکس دستی (Manual):
در این نوع از گیربکس ها، راننده با فشردن پدال کلاچ، قدرت را به گیربکس منتقل می کند. سپس از طریق چرخ دنده ها، به محور خروجی و بعد چرخ ها انتقال می یابد.
راننده باید با تعویض دنده به وسیله دسته دنده و فشار پدال به درگیری کلاچ با موتور کمک نماید. در این حالت، کنترل خودرو کاملا در دست راننده می باشد. او با تصمیم خود، سرعت خودرو را افزایش یا کاهش می دهد.
– گیربکس ترتیبی (غیر سنکرونیزه): عملکرد این گیربکس ها به صورت منظم و پشت سر هم می باشد. برای انتقال از سرعت 2 به 4 باید اول به سرعت 3 و بعد به 4 برود. به این معنی که امکان تعویض مستقیم دنده از 2 به 4 وجود ندارد. این مسئله شرایط سختی را برای رانندگان فراهم می نمود.
امروزه این گیربکس ها در موتورها مورد استفاده قرار می گیرند و در خودروها به کار نمی روند.
– گیربکس غیر ترتیبی (سنکرونیزه): در این نوع گیربکس ها، برخلاف نوع قبل، تعویض دنده به صورت منظم و پشت سر هم نمی باشد. امروزه در بسیاری از سواری ها از این نوع گیربکس استفاده می شود. در این شرایط امکان انتقال سرعت از 2 به 4 وجود دارد.
گیربکس دستی
گیربکس اتوماتیک

. گیربکس اتوماتیک :
کار کردن با این نوع گیربکس ها راحت تر می باشد. در خودروهایی که گیربکس اتوماتیک دارند، نیازی به دخالت راننده وجود ندارد. در این خودروها، پدال کلاچ حذف شده و اتومبیل به صورت خودکار، دنده صحیح را انتخاب می کند.
برای حرکت خودرو کافی است تا دنده را در حالت رانندگی قرار داده و پدال گاز را فشار دهید.
– گیربکس خودکار سیاره ای (AT): استفاده از این نوع گیربکس، در صنعت خودروسازی بسیار رایج می باشد. در گیربکس AT برای انتقال قدرت از چرخ دنده های خورشیدی سیاره ای استفاده می شود. کلاچ خودرو به صورت هیدرولیک و دارای یک سیستم کنترلی مجزا می باشد.
– گیربکس AMT : شاید بتوان گفت که این نوع گیربکس حد فاصل بین گیربکس دستی و اتوماتیک می باشد. در آن، مزایای گیربکس دستی و راحتی گیربکس اتومات دیده می شود. در این حالت، تعویض دنده و هزینه بالای سیستم های اتوماتیک وجود ندارد. پدال کلاچ حذف شده و تعویض دنده ها به کمک یک سیستم الکتریکی و یک برنامه کامپیوتری انجام می شود. در حالی که راننده هم می تواند دنده را سبک یا سنگین نماید.
AMT مخفف عبارت AUTOMATED MANUAL TRANMISSION می باشد و به معنی گیربکس دستی اتوماتیک شده است.

. گیربکس های نیمه خودکار :
امروزه در بسیاری از خودروها از گیربکس های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک استفاده می شود.
گیربکس های نیمه خودکار، از نوع اتوماتیک نیستند و شباهت زیادی به گیربکس های دستی دارند. اما در آنها پدال کلاچ حذف شده است. در این نوع گیربکس، از محرک ها و رایانه ها برای جابه جایی چرخ دنده ها استفاده می شود.
– گیربکس تیپ ترونیک : عملکرد این گیربکس ها به دنده های معمولی اتوماتیک شباهت دارد. این نوع گیربکس به راننده امکان می دهد تا زودتر از سیستم اتومات خودرو اقدام به تعویض دنده نماید.
– گیربکس تیپ ترونیک S : این نوع گیربکس، نسخه جدید گیربکس تیپ ترونیک می باشد. راننده می تواند بدون انتخاب حالت دستی، اقدام به کم و زیاد کردن دنده نماید. اگر تا 8 ثانیه ، دنده را تعویض نکند سیستم به حالت خودکار برگشته و اختیار امور را به دست می گیرد.
– گیربکس شیفت ترونیک : در این گیربکس ها، تکنولوژی جدیدی برای تعویض دنده ها وجود دارد. در این حالت ، راننده می تواند با استفاده از اهرم تعویض دنده یا پدال های شیفتر( موجود در پشت فرمان) دنده را به صورت دستی، سبک یا سنگین نماید.
گیربکس نیمه اتوماتیک
گیربکس پیوسته متغیر و گیربکس دو کلاچه

گیربکس پیوسته متغیر (CVT) : این نوع گیربکس برای اولین بار در سال 1886 ثبت شد. در ساختمان آن، دو پولی وجود دارد که با کمک یک تسمه به یکدیگر متصل شده اند. محور اصلی پولی اول به موتور و محور اصلی پولی دوم به دیفرانسیل متصل می گردد.
استفاده از این نوع گیربکس باعث کاهش مصرف سوخت و افزایش قدرت بهینه موتور می شود.
گیربکس دو کلاچه (DCT) : گیربکس های دو کلاچه، ترکیبی از گیربکس های دستی و اتوماتیک هستند. فناوری های به کار رفته در این گیربکس ها، اختلالی در ارسال جریان نیرو به چرخ های خودرو ایجاد نمی کنند.
اجزای گیربکس

اجزای گیربکس :

گیربکس از اجزای مختلفی تشکیل شده که هریک دارای وظیفه ای مشخص می باشد. اجزای تشکیل دهنده آن شامل شافت خروجی، کاسه نمد، درپوش خروجی، پوسته گیربکس، پین بوش، چرخ سیکلوئیدی، بیرینگ خارج از مرکز، رینگ اسپیسر، ست دنده های پین، پوسته پین ها، دری پشت، فن خنک کننده و شافت ورودی می شوند.

گیربکس در کدام قسمت خودرو قرار دارد ؟

به طور معمول، گیربکس در پشت موتور خودرو قرار دارد.

مراقبت های گیربکس :

برای نگهداری از گیربکس های اتوماتیک به نکات زیر توجه نمایید.
– در زمان حرکت، اقدام به تعویض دنده نکنید.
– در حالت دنده خلاص، رانندگی نکنید.
– در آغاز حرکت، زیاد گاز ندهید.
– تا زمانی که به طور کامل توقف نکرده اید، خودرو را درحالت پارک (P) قرار ندهید.
-همواره به سرویس دائمی و منظم خودرو خود توجه داشته باشید.

اهمیت تعویض روغن گیربکس :
روغن گیربکس نقش مهمی در عمر خودرو دارد. تعویض به موقع روغن گیربکس باعث کم کردن استهلاک خودرو می شود. در صورتی که روغن گیربکس تعویض نشود یا تعویض آن با تاخیر صورت گیرد، صدمات جدی و هزینه های سنگینی را به خودرو وارد می کند. روغن گیربکس برای روانکاری انواع جعبه دنده به کار می رود.
با گذشت زمان، یاتاقان و دنده ها دچار فرسایش می شوند. این امر باعث می شود تا ذرات فلزی میکروسکوپی وارد روغن گیربکس شوند و باعث کاهش کیفیت آن گردند. در این زمان، روغن نمی تواند به صورت مناسبی جعبه دنده را روانکاری نماید.
حرارت تولید شده در گیربکس های اتوماتیک ، بیشتر از گیربکس های دستی می باشد و این امر موجب کاهش کیفیت روغن گیربکس در گذر زمان می شود.
به طور کلی در مورد انواع گیربکس ها، ورود ذرات فلزی به روغن و تماس با قطعات فرسوده باعث کاهش کیفیت روغن گیربکس می گردد. در صورتی که روغن گیربکس به موقع تعویض نشود، عمر سیستم انتقال قدرت در خودرو کاهش می یابد.

مزایای گیربکس اتوماتیک :
استفاده از گیربکس اتوماتیک دارای مزایای است که از ان جمله می توان به تعویض دنده خودکار، استهلاک کمتر، عملکرد عالی در سطوح شیب دار، رانندگی راحت و بدون خستگی اشاره کرد.

معایب گیربکس اتوماتیک :
تاخیر در تعویض دنده، عمر کمتر، هزینه های بالای تعمیر، ایراد در خلاص بودن دنده، مصرف بالای سوخت و تعویض دنده در دور موتور بالا از معایب گیربکس اتوماتیک محسوب می شوند.
مشکلات گیربکس های اتوماتیک :

برای اینکه در سیستم انتقال قدرت خودرو مشکلی ایجاد نشود، بهتر است خودروی خود را به خوبی نگهداری نمایید و به موقع برای تعمیر آن اقدام کنید.
در صورت بروز مشکلات گیربکس باید به تعمیرگاه مراجعه نمود. برخی از مشکلات گیربکس شامل روشن شدن چراغ چک موتور، صدای زوزه یا ناله، تکان های زیاد، سرو صدا در زمانی که خودرو در حالت خلاص قرار دارد، مکث در زمان تعویض دنده، نشت واسکازین، عدم امکان تعویض دنده، بوی سوختگی، بکسواد کلاچ، تعویض ناخودآگاه دنده ها و … می شوند.
مشکلات گیربکس‌های اتوماتیک
تعمیر گیربکس اتوماتیک
تعمیرگاه گیربکس :

استفاده از خدمات این مرکز، باعث بازدهی خوب و عملکرد ایده آل خودرو می شود. متخصصین تعمیرگاه گیربکس به مشتریان خود توصیه می کنند تا در زمان بندی مشخص شده اقدام به تعویض روغن گیربکس نمایند. همچنین از آنها می خواهند تا خطاهای گیربکس را جدی بگیرند و با گیربکس معیوب رانندگی نکنند.
متخصصین تعمیرگاه گیربکس در اولین قدم خطای موجود در سیستم خودرو را شناسایی کرده و سپس در جهت رفع آن اقدام می کنند. مشتریان پس از تعمیر خودرو خود، می توانند از خدمات پشتیبانی و گارانتی این مجموعه استفاده نمایند.
قیمت تعمیر گیربکس :

فاکتورهای مختلفی در تعیین هزینه تعمیر یا تعویض گیربکس تاثیرگذارند. تخصص و مهارت تعمیرکار، هزینه خرید گیربکس، قیمت روغن، هزینه قطعات موردنیاز و … بر قیمت تعمیر گیربکس موثرهستند.